Retail therapy là gì? 

Bạn đã bao giờ thấy mình mua thứ gì đó mà bạn không cần để khiến bản thân hạnh phúc chưa? Bạn có chi tiêu nhiều hơn khi bạn căng thẳng không? "Retail therapy" là một phương pháp giảm căng thẳng mà nhiều người sử dụng một cách có ý thức hoặc vô thức - đó là hành động mua cho mình một thứ gì đó nhỏ nhặt để cải thiện tâm trạng mỗi khi cảm thấy chán nản, và hành động này có thể phổ biến hơn bạn nghĩ. 

Retail therapy  phổ biến như thế nào? 

Retail therapy thậm chí mạnh mẽ hơn cả người "họ hàng" của nó, là mua sắm bắt buộc (compulsive shopping) có thể phổ biến hơn mà chúng ta biết. 

Một nghiên cứu được thực hiện bởi nhà nghiên cứu Penn State đã khảo sát một nhóm người mua sắm thường xuyên, tất cả những người mà đều đã mua cho mình một món quà trong tuần vừa qua và đã phát hiện ra rằng 62% số lần mua hàng đó được thực hiện với mục đích cải thiện tâm trạng. 

Một nghiên cứu khác về nhân khẩu học cho thấy ở phụ nữ và những người trẻ hơn (cuối thanh thiếu niên) dễ có hành vi mua sắm bắt buộc này hơn. 

Mua sắm ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào khi chúng ta căng thẳng 

Khi chúng ta bị căng thẳng, chúng ta phản ứng với việc mua sắm rất khác biệt. Cũng giống như việc chúng ta có thể thèm đồ ngọt một cách tự nhiên để cải thiện tâm trạng và khi chúng ta phản ứng tích cực với những niềm vui khác trong cuộc sống, mọi người có xu hướng cảm thấy thôi thúc mạnh mẽ hơn để mua đồ ăn cho bản thân để cải thiện tâm trạng khi căng thẳng. 

Cuộc khảo sát người mua hàng được đề cập trước đây cho thấy 82% chỉ có cảm xúc tích cực về những lần mua hàng này và tâm trạng tích cực tăng lên sau những lần mua hàng này là lâu dài, chứng tỏ rằng việc mua hàng được thực hiện để “cải thiện tâm trạng” phần lớn không bị ảnh hưởng bởi "cảm giác hối hận của người mua”. 

Tuy nhiên, khi kiểu mua sắm này trở nên bắt buộc hơn, đặc biệt là khi tiền bạc eo hẹp, bạn có thể cảm thấy hoàn toàn khác. Khi việc mua sắm trở thành một hoạt động chủ yếu và thường xuyên nhằm cải thiện tâm trạng, các vấn đề khác có thể phát sinh do những hậu quả không lường trước được. 

Những người có xu hướng mua sắm ép buộc có thể phải chịu nợ nần chồng chất, lo lắng và thất vọng, cảm giác mất kiểm soát và xung đột ở nhà. 

Nghịch lý rõ ràng về mua sắm và căng thẳng 

Bởi vì đối với nhiều người thì retail therapy dường như là một ý tưởng tồi tệ một điều có thể là một biện pháp cải thiện tâm trạng tương đối vô hại khi mới bắt đầu, về lâu dài lại có thể phát triển thành một sự ép buộc làm tiêu hao tài chính, gây ra xung đột và cuối cùng gây thêm căng thẳng đáng kể—do đó tốt nhất bạn nên thận trọng nếu bạn thấy mình đang muốn lựa chọn loại liệu pháp này. 

Thỉnh thoảng tự thưởng cho bản thân là điều tốt (và thậm chí còn là một chiến lược được khuyến nghị để đạt được mục tiêu), nhưng để chi tiêu của bạn vượt quá tầm kiểm soát rõ ràng là phản tác dụng. 

Những lựa chọn thay thế lành mạnh hơn cho retail therapy 

Nếu thỉnh thoảng bạn thấy mình thích thú với một retail therapy nhỏ, đó có thể không phải là cách hiệu quả nhất để giảm bớt căng thẳng, nhưng nó có thể là một biện pháp cải thiện tâm trạng tốt nếu nó không trở thành một sự ép buộc. Để thu được lợi ích tốt nhất từ liệu pháp này với ít hậu quả tiêu cực nhất, nhiều người đã nhận thấy những chiến lược sau đây rất hữu ích: 

• Loại bỏ sự bừa bộn: Thay vì ra ngoài để mua những "thứ" mới, bạn có thể tìm thấy cảm giác dư dả mà bạn khao khát bằng cách xem xét lại những gì bạn có thể đã quên là mình đã có. Bạn có thể biến nó thành một công việc lớn (sắp xếp lại tất cả các tủ quần áo trong nhà và di chuyển đồ đạc) hoặc một dự án kéo dài 10 phút (dọn dẹp ngăn đựng rác) và bạn có thể thấy mình đang khám phá những thứ bạn đã quên có. Cuối cùng, thứ "mới" mà bạn nhận được sẽ là một môi trường ít lộn xộn hơn để sử dụng theo cách bạn chọn, điều này chắc chắn có thể giúp cải thiện tâm trạng. 

• Đếm những phước lành của bạn: Nuôi dưỡng ý thức biết ơn đối với những gì bạn có trong cuộc sống có thể giúp bạn cảm thấy dồi dào, điều này có thể làm giảm cảm giác ham muốn có nhiều thứ hơn. Duy trì một cuốn nhật ký biết ơn và viết về những điều bạn trân trọng mỗi ngày có thể là một trải nghiệm mang tính thay đổi. Đếm những phước lành của bạn vào lần tới khi bạn cảm thấy thôi thúc mua hàng có thể giúp giảm bớt cảm giác thèm ăn muốn có được  nhiều thứ hơn. Vì việc mua sắm cưỡng ép có thể là một nỗ lực để nhằm" lấp đầy khoảng trống", việc chìm đắm trong các hoạt động mà mang lại cảm xúc cho bạn có thể làm giảm cảm giác thèm muốn ăn vật chất của bạn. 

• Chi tiêu ít hơn: Đôi khi bạn chỉ muốn có được một thứ nào đó và việc tự thuyết phục bản thân từ bỏ điều đó sẽ tốn nhiều công sức hơn giá trị của nó. Nếu thực hiện một cách điều độ và trong khả năng của bạn, những món đồ nhỏ có thể giúp cải thiện tâm trạng mà không mang lại nợ nần lâu dài. Đi đến các cửa hàng giảm giá và mua một mặt hàng với mức giá ưu đãi đôi khi có thể cũng là một cách. Tốt hơn hết, hãy mua thứ gì đó rẻ tiền mà sẽ cho phép bạn tận hưởng 'khoảnh khắc' yên tĩnh (như một tách trà ở một quán cà phê sang trọng, hoặc một ngọn nến thơm làm bừng sáng căn phòng) có thể giúp bạn cảm thấy rằng mình đang tận hưởng một “sự thoát ly” nho nhỏ mà không bị tiêu xài quá mức. Các nhà tâm lý học tích cực khuyên bạn nên sử dụng 'những niềm vui thích' trong cuộc sống và một khoản đầu tư 'liệu pháp bán lẻ' nhỏ có thể thỏa mãn phần khao khát điều gì đó mới mẻ trong bạn mà không cần chi tiêu quá mức và tạo ra một thói quen xa xỉ mà bạn không đủ khả năng chi trả, cũng như làm tăng thêm và cảm giác tội lỗi và căng thẳng kèm theo nó. 

Giống như bất kỳ lời khuyên nào, nếu bạn nhận thấy rằng bạn không thể quản lý chi tiêu liên quan đến căng thẳng của mình và nghi ngờ rằng việc mua sắm của bạn nằm ngoài tầm kiểm soát, bạn nên nói chuyện với chuyên gia để được hỗ trợ thêm và có thêm kiến thức chuyên môn.